سفرنامه چیست؟
سفرنامه نوشتن کار مهمی است. آن‌قدر مهم که بعضی‌ها حتی معتقدند،کسی که مسافرت برود و سفرنامه ننویسد، انگار اصلا سفر نرفته است. در عوض، هرکس که به کشوری نرفته، می‌تواند با خواندن سفرنامه و البته بستن چشم‌هایش سفری به مملکت موردعلاقه‌اش بزند.
سفرنامه “از پاریز تا پاریس”
نویسنده: محمد ابراهیم باستانی پاریزی
این کتاب اولین‌بار در سال ۱۳۵۱ چاپ شد، زمانی که استاد تاریخ دانشگاه، کمتر از ۵۰ سال سن داشت. اینجا غیر از شرح سفرهای «باستانی پاریزی» به فرانسه، آمریکا، رومانی تا شیراز و چند شهر در کشور خودمان هم وجود دارد. متن بعضی از سخنرانی‌ها، عکس‌هایی با شرح‌های تقریبا مفصل و حتی شعرهایی که استاد به مناسبت‌های مختلف می‌سروده، در همین کتاب چاپ شده‌اند. سفرنامه‌ها در زمانه‌ای نوشته شده‌اند که سفر با هواپیما به خصوص در حوزه بین‌المللی هنوز چندان مرسوم نبود و رستوران‌های «سلف‌سرویس» هنوز در ایران وجود خارجی نداشتند. برای همین، گاهی استاد شیطنت‌هایی هم در توصیف این مسایل تازه به خرج می‌دهد. مثلا به سلف سرویس می‌گوید: «سرویس بردار و برو» یا «بخور و برو».
کتاب را باید با حوصله بخوانید. در کیف‌تان هم جا نمی‌شود. وقت خواندن کتاب چای فراموش نشود!
سفرنامه “مارک‌وپلو، مارک‌دوپلو، برگ اضافی”
نویسنده: منصور ضابطیان
آنهایی که رادیوهفت یا برنامه صدبرگ را دیده باشند، منصور ضابطیان را راحت‌تر به یاد می‌آورند. اهالی دنیای کتاب اما او را با سه کتاب سفرنامه‌اش می‌شناسند. کتاب‌هایی که در اصل، چاپ دیگری از گزارش‌هایی هستند که او برای مجله چلچراغ می‌نوشت. بعدتر که استقبال از «مارک‌دوپلو» بالا گرفت، او «مارک و پلو» را هم نوشت. یک سال بعد هم «برگ اضافی» را بیرون داد.
سفرنامه “روزنامه سفر میمنت‌اثر ایالات متفرقه امریغ”
نویسنده: احمد شاملو
این کتاب شاملو تازه چاپ شده اما در اصل یک داستان یکی از سفرهای قدیمی احمد شاملو را روایت می‌کند. شاملو زمانی که در سال ۱۳۶۹ برای درمان به آمریکا رفته بود، گفته بود: «این روزها سرگرم نوشتن سفرنامه‌ای هستم در مایه‌های طنز. البته این یک سفرنامه شخصی نیست، بلکه از زبان یک پادشاه فرضی احتمالاً از طایفه منحوس قاجاریه روایتمی‌شود تا برخورد دوگونه فرهنگ یا برداشت اجتماعی برجسته‌تر جلوه کند.» این سفرنامه حالا بعد از این‌همه سال توسط انتشارات مازیار منتشر شده است.
نکته: نثر کتاب شبیه به نوشته‌های قدیمی دوران قاجار است. این کتاب را چشم‌بسته نخرید. اول چند خط یا صفحه از متنش را بخوانید، اگر به دلتان نشست، دست به جیب شوید.
سفرنامه “سفر با حاج سیاح”
نویسنده: احسان نوروزی
این کتاب داستان بانمکی دارد. احسان نوروزی، نویسنده‌اش یک کتاب سفرنامه قدیمی به نام «سفرنامه حاجی سیاح محلاتی» را منبع قرار داده و پنجاه روز تمام به جاهایی رفته که زمانی حاج سیاح درباره‌شان نوشته بود. «نوروزی» برای نوشتن کتابش اروپای زمان حاج سیاح را یک‌بار دیگر مرور کرده و آن را با ۱۷۰ سال پیش مقایسه کرده است.
سفر نامه های کمیاب‌ها را کجا بخوانیم؟
تا اینجای کار، سفرنامه‌هایی را معرفی کردیم که تازگی‌ها چاپ شده‌اند یا با یک نیم‌گشت در بازار می‌توان پیدایشان کرد.
سفرنامه “سفیر سیمرغ”
نویسنده: محمد علی اسلامی ندوشن
سالها پیش یادداشت‌های محمد علی اسلامی ندوشن از سفرهایش به چند شهر در ایران و چندین کشور در جهان، در مجله یغما چاپ می‌شد. بعدتر این مجموعه نام سفیر سیمرغ را به خودش گرفت و بعدتر، چند سفرنامه دیگر هم به آن اضافه شد. اسلامی‌ندوشن از پرکارهای دنیای سفرنامه‌نویسی است اما کتاب‌هایش راحت در دسترس نیستند. اگر از خواندن نوشته‌های این استاد دانشگاه لذت می‌برید، «آزادی مجسمه» (سفرنامه آمریکا)، «در کشور شوراها» (سفر به روسیه، ازبکستان، تاجیکستان) و «کارنامه سفر چین» هم حسابی جذبتان می‌کند.
سفرنامه‌های سیمین دانشور و جلال آل احمد
نویسندگان : سیمین دانشور و جلال آل احمد
وقتی زن و شوهر اهل نوشتن باشند، نتیجه‌اش می‌شود چندین و چند سفرنامه‌ی خوب و خواندنی. با این تفاوت که سفرنامه‌ی سیمین در واقع شهر حال او از زندگی در آمریکاست که آنها را در قالب نامه‌هایی به جلال نوشته اما همسرش، سفرنامه‌هایی مثل «سفر روس»، «سفر آمریکا»، «جزیره خارک، درّ یتیم خلیج فارس»، «تات‌نشین‌های بلوک زهرا» و «اورازان» را نوشته است. در میان آنها «خسی در میقات» که داستان سفر به مکه است، احتمالا بیشتر به گوشمان خورده باشد.
پاسخ دهید